“Galletero betekent koekenbakker in het Spaans. Eigenlijk had ik het al moeten weten toen ik verliefd op hem werd, daar in Spanje”, lacht Harriet Snellen, die haar stoere Andalusiër liefkozend Koekje noemt. Regelmatig trekt zij er op uit met de trailer. “Ik ga graag naar clinics en lessen, bijvoorbeeld klassieke dressuur of werken aan de lange teugel. Maar ik pak de trailer net zo goed voor een lekkere buitenrit. De trailer is nooit een probleem geweest voor Koekje. Tot vrijdag dertien februari – ook zoiets. Het was lekker weer, ik ging met mijn zus en haar paard een buitenrit maken. Maar bij aankomst bleek het bos gesloten wegens onderhoud. We besloten door te rijden naar een rijhal in de buurt om te trainen. Weer pech: hal bezet. Ondertussen stonden de paarden al bijna een uur op de trailer, waren we al tweemaal gestopt, en hadden we er eigenlijk een beetje de pest over in. Echt een vrijdag de dertiende…. We besloten om naar huis te gaan.”

 

Foute boel

“Normaal rijden we als zachte eitjes, maar ditmaal gingen we net ietsjes te hard door de bocht. Eenmaal uit de bocht hoorden we een enorm lawaai uit de trailer komen. We zijn op een veilig punt gestopt, we gingen kijken, de paarden stonden beiden overeind, al zag ik wel dat Koekje in paniek was. Ik zag maar een optie: rustig doorrijden naar huis, het was nog vier kilometer. Dat schatte ik verkeerd in, want toen we weer optrokken, werd de trailer afgebroken. Meteen gestopt, weer kijken en toe zag ik dat Koekje met zijn achterhand tegen de zijwand omhoog probeerde te kruipen en half lag. Die paniek in zijn ogen…hij pompte zo verschrikkelijk dat ik dacht dat zijn hart het zou begeven. Hij moest eruit. Gelukkig stonden we op een veilig punt. We hebben de auto afgesloten en zijn met twee paarden aan de hand naar huis gelopen. Binnen een minuut was Koekje weer rustig. Maar ik wist wel: dit is foute boel.”

 

Hanggroepjongere

Ik ben niet zelf gaan proberen om dit probleem op te lossen, ik heb direct gebeld met Petra Vlasblom. Toen ik Koekje als vijfjarige hengst bij een goede fokker in Spanje kocht, kwam ik er al snel achter dat de charmante, speelse Galletero, in werkelijkheid een wolf in schaapskleren was. Hij was niet in te rijden en zeer heftig in de omgang. Ik heb hulp gehad van twee gedragsexperts en een ruiter die het aandurfde om op hem te klimmen. Dankzij die drie mensen was het eigenlijk zo gepiept met Koekje. Hij heeft gewoon een consequente hand nodig. Ik vergeet dat heel soms nog weleens, maar dat komt me altijd meteen duur te staan. Want Koekje is wel een type. Ik vergelijk hem weleens met een hanggroepjongere: hij is er altijd als eerste bij om zijn ongenoegen te uiten. Hij is speels, mensgericht, meewerkend, leergierig, maar er altijd op zoek naar momentjes waarop je even niet oplet.” 

 

Ander gevoel

Omdat Petra mij zoveel jaar geleden ook heel praktische handvatten heeft geboden en omdat Koekje toen meteen prima reageerde op haar aanpak, heb ik ook voor dit probleem goede hoop dat het goed komt. Al heb ik hier wel een ander gevoel bij. Het is dankzij mij dat hij angstig is geworden. En tegelijkertijd realiseer ik me ook, dat dit echt iedereen kan overkomen die met de trailer de weg op gaat. Hoeveel keren het ook goed gaat, je kunt het allemaal in één keer teniet doen. 

 

Gedragstrainer Petra Vlasblom “Koekje verstijft van angst” 

“Wanneer je rustig een bocht inrijdt, voelt een paard de bocht als het ware aankomen. Hij kan zijn gewicht rustig verplaatsen en tegen de beweging in leunen om zijn balans te houden. Wanneer de bocht te hard wordt genomen, raakt het paard abrupt uit balans. Dat heeft bij Koekje paniek veroorzaakt. Hij raakte plotseling uit balans, viel tegen de zijkant aan en raakte in totale paniek. Wanneer een paard eenmaal die paniek heeft ervaren is de kans groot dat hij de paniek associëren met de trailer. Is het paard eerst alleen angstig in de bochten, als snel zal hij ook op rechte stukken angstig worden. Vervolgens kunnen er ook tal van andere problemen om en in de trailer ontstaan. Kortom: het is goed dat Harriet meteen hulp heeft ingeschakeld. Anders zou Koekje waarschijnlijk al snel helemaal niet meer op de trailer willen.”
 

Nieuwe routine

“Toen ik Koekje ontmoette, heb ik hem op de trailer gezet, ben voor hem gaan staan en heb heel zachtjes met de trailer ‘gewiebeld’. Ik zag meteen spanning in zijn lijf en onrust in zijn ogen. Koekje verstijft van de paniek zodra de trailer gaat bewegen. Door die verstijving is hij niet meer in staat om te stappen, verliest hij zijn balans en valt hij als het ware om, met zijn hoeven tegen het zijschot van de trailer. We moeten Koekje gaan leren dat hij bij het bewegen van de trailer niet moet verstijven, maar moet gaan handelen. Hij moet leren omstappen als hij uit balans raakt. Dit deed hij jarenlang automatisch, maar door de angst is die routine verdwenen. We gaan Koekje een nieuwe routine aanleren. Eerst moet hij leren op commando om te stappen met zijn achterhand. Dat gaat als volgt: met behulp van bijvoorbeeld springbalken en de bakrand heb ik een ruimte nagebootst zo groot als de trailer. We hebben Koekje erin gezet. Vervolgens tik ik met mijn wijsvinger tegen zijn heup en zeg: Let op! Maar je kunt natuurlijk ook een ander commando gebruiken. Op het moment dat hij ook maar iets zijn gewicht verplaatst of zelfs omstapt, beloon je hem met je stem en wat lekkers. Dit moet Harriet de komende tijd oefenen. Als Koekje dit commando beheerst, kunnen we de nagebootste ruimte verkleinen tot de plek die hij tot zijn beschikking heeft in Harriets tweepaardstrailer. En als ook dat goed gaat, verplaatsen we de training naar de trailer. Daar zullen we ook in kleine stapjes werken naar ons einddoel: namelijk dat Harriet en Koekje weer kunnen genieten van hun uitstapjes met de trailer. Koekje is een fijn en leergierig paard. Ik verwacht dat hij dit snel zal oppikken.” 

HOE IS HET NU MET…GALLETERO?
Artikel gepubliceerd in De Hoefslag (2015)

 

In mei maakten we kennis met Galletero – alias Koekje – die dankzij een iets te hard ingezette bocht angstig werd voor de trailer. Hoewel Koekje zijn vertrouwen met wat gedragstrainingen redelijk snel terug had, zat de schrik er bij zijn eigenaresse nog steeds in.

 

Het waren benauwde momenten die Harriet Snellen en haar doorgaans zo stoere Galletero beleefden. Na een iets te snel ingestuurde bocht raakt Koekje zo in paniek, dat er geen andere optie is dan het paard langs de weg uit te laden en de laatste kilometers naar huis te lopen. Omdat Harriet ziet dat Koekjes angst echt ernst is, schakelt ze meteen gedragsdeskundige Petra Vlasblom in. Tijdens de eerste trainingssessie wordt duidelijk wat Koekjes probleem precies is: hij verstijft in de trailer van angst waardoor hij zijn benen niet meer gebruikt om balans te houden. Zodra de trailer ietsjes beweegt of schommelt, raakt Koekje dermate in paniek dat hij zich stijf zijwaarts laat vallen. 

 

Eerste resultaten

Koekje leert op commando met zijn voor- en achterbenen om te stappen. Als dat met elk been afzonderlijk lukt, wordt de training verplaatst naar de trailer. Ook daar snapt Koekje ‘het spelletje’ al snel: als je omstapt, krijg je een beloning. Hoe prima! De training wordt weer een stap moeilijker gemaakt als de trailer iets beweegt tijdens het oefenen. Als Koekje ook dat niet eng meer vindt, wordt het tijd om een stukje te gaan rijden. En op dat punt slaat de twijfel bij Harriet toe. Wanneer ze met de trailer een stukje door de wei rijdt, denkt ze te zien dat Koekje weer tegen het schot aanleunt. Ze zegt daarover: ‘We zijn gaan rijden, maar na twintig meter sloeg bij mij de onzekerheid toe. Ik zag dat hij wat tegen het schot aanleunde. Was dat het begin van weer een paniekaanval? Of deed hij dat altijd? Het was puur mijn eigen onervarenheid en onzekerheid dat ik op dat moment niet wist of het goed was om door te pakken. Om ieder risico op een paniekaanval van Koekje te vermijden, besloot ik te stoppen. We hebben Koekje uitgeladen – wat heel relaxed ging – en daarna nog een paar keer geoefend zonder te rijden.”

 

Vervolg

Harriet is vastbesloten om weer de weg op te gaan met Koekje, iets dat ze voor die noodlottige dag heel vaak deden. Ze wil daarvoor nog een keer een afspraak maken met Petra. ‘Zij kan precies beoordelen of dit echt wel het moment is om door te pakken. Of dit een succesverhaal wordt? Dat moet gewoon.’ Hoe vastberaden Harriet ook is, vanwege persoonlijke omstandigheden is het nog steeds niet van de afspraak gekomen. Petra Vlasblom: ‘Het komt niet vaak voor dat mensen het staartje van een training niet afmaken. Mensen die tijd, geld en energie willen steken in het oplossen van een probleem, zijn vaak erg gedreven om het ook daadwerkelijk helemaal, voor eens en altijd op te lossen. Toch komt het heel soms voor dat de omstandigheden roet in het eten gooien. Dat is weliswaar spijtig, maar niet onoverkomelijk. Sterker: ik denk dat het een verstandige keuze van Harriet is om de training niet door te zetten. Wanneer je het door omstandigheden zelf moeilijk hebt, moet je niet nog meer moeilijkheden erbij krijgen. Ik snap heel goed dat je er dan voor kiest je paard even lekker in de wei te laten en het probleem later, als je weer wat beter in je vel zit, op te pakken. Het is om nog een reden verstandig: als je niet goed in je vel zit, pikt je paard dat feilloos op. Harriet heet aangegeven dat Koekje het prima doet op de trailer, maar dat de angst voor het daadwerkelijk wegrijden vooral bij haar zit. Het is dus wel jammer, maar een wijs besluit om het laatste stukje van de training uit te stellen.’

 

Resultaten  

Is het niet schadelijk voor een leerproces om langere tijd niet te trainen? Petra: ‘Bij sommige trailerproblemen moet je echt regelmatig blijven trainen, regelmatig de trailer pakken om het paard keer op keer een positieve ervaring te bezorgen. Die herhalingen zijn dan echt nodig om door het probleem heen te komen. Koekje heeft een heel negatieve ervaring in de trailer. Daartegenover staan al heel wat positieve ervaringen, zij het in een niet-rijdende trailer. Wanneer we de training weer zouden hervatten, zou ik de training weer even vanaf het begin inzetten. Je ziet dan dat een paard de training weer heel snel oppikt en dat je vrij snel weer op het niveau was waar je was gestopt. Koekjes negatieve ervaring zit nog ‘in zijn systeem’, maar ook zijn positieve ervaringen zijn ergens opgeslagen. Hoe teleurstellend het voor Harriet ook is dat ze het laatste stukje van de training uit moet stellen, ik weet zeker dat Koekje zonder al te veel problemen weer de weg op gaat. En ik hoop voor dit duo heel snel.’